青海：大通县“扫黄打非”办公室深入推进“扫黄打...
Deutsche Demokratische Republik (de)  | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Ino | Auferstanden aus Ruinen (1949-1990) | ||||
| Bomò | ?Workers of the world, unite!? | ||||
| Pozision | |||||
| Continente | Eoropa | ||||
| Teritòrio reclamà da | Zermània òvest[1] | ||||
| Capita?e |  Berlino Est | ||||
| Popo?asion | |||||
| Tota?e | 16 111 000 (1990) | ||||
| Densità | 148,93 hab./km2 | ||||
| Demònemo | tedesco orientale o tedeschi orientali o tedesca orientale, tedesche orientali ,
 | ||||
| Idioma | todesco | ||||
| Zeografia | |||||
| àrea | 108 179 km2 | ||||
| Rente a | |||||
| Dati istòreghi | |||||
| Desolvimento | 3 de otobre del 1990 1989 | ||||
| Prima mesion documentada | Reich todesco, Zona di occupazione sovietica (it)  e Comision Liada de Contro?o | ||||
| Organizasion pu?ìtega | |||||
| Forma de goerno | ditadura comunista, repùblega parlamentària e repùblega | ||||
| òrgano ezecutivo | Consejo dei Ministri de ?a Repùblega Democràtega Todesca | ||||
| òrgano lejislativo | Volkskammer | ||||
| Presidente de ?a Zermània Est | Wilhelm Pieck (11 de otobre del 1949) | ||||
| Cao de goerno | Otto Grotewohl (7 de otobre del 1949) | ||||
| Menbro de | |||||
| Economia | |||||
| Moneda | marco de ?a RDT | ||||
| Còdazi de identifegasion | |||||
| ISO 3166-1 | DD DDR 278 | ||||
| Domìnio de primo live?o | .dd | ||||
| Prefiso te?efònego | +37 | ||||
| Istòrego | |||||
 | |||||
.svg)
La Repùblega Democràtega Todesca (RDT) (in todesco Deutsche Demokratische Republik, scursà in DDR), comunemente dizesta Zermània Est o Zermània Orienta?e (Ostdeutschland), ?a ze sta un Stato socia?ista ezistio dal 1949 al 1990 sul teritòrio corispondente a ?a zona de ocupasion de ?a Zermània data a l'Union Soviètega inte ?a fin de ?a seconda guera mondia?e.
Nasesta in contrapozision a ?a Repùblega federa?e de Zermània (anca conosesta cofà che Zermània Ovest), ?a cua?a ?a zera nasesta da ?e altre trè zone de ocupasion, ?a RDT ?a ze sta parte del Pato de Varsàvia e del Comecon.
La capita?e ?a zera ponesta inte el setore orienta?e (soviètego) de Berlin.
Istòrego
[canbia | canbia el còdaxe]La RDT ?a zera stada proclamada inte el setore soviètego de Berlin el 7 de otobre del 1949, fazendo sèvito a ?a proclamasion de ?a Repùblega Federa?e de Zermània par man del bloco osidenta?e pochi mezi dopo de ?a fin del Bloco de Berlin atuà dai sovièteghi, ste do proclamasion ?e ghea sancio ?a partensa de ?a divizion de ?a Zermània. Inte el 1953 na revolta tacada da ?e revendicasion econòmeghe pro?etàrie ?a ghea sercà de roversare el goerno comunista, el cua?o parò el ghea tegnesto saldo el podere. Inte el 1957 ?a RDT ?a zera stada reconosesta formalmente da l'URSS e declarada totalmente sovrana, ma trupe sovièteghe ?e zera restae drento inte ?a Zermània Est par contro?arla, in baze ai acordi de ?a Conferensa de Potsdam, motivando ?a so prezensa cofà che protesion de ?a nasion da ?a menasa statunitense inte el ndar de ?a guera freda.
La RDT ?a ghea aderio al Pato de Varsàvia fin dal 1956. ?a ze stada ametesta a l'ONU insieme a ?a Zermània Ovest solché inte el 18 de setenbre del 1973.
Fin ai ani setanta, in Zermània Ovest ?a DDR ?a vegneva denomenada Mitteldeutschland ("Zermània sentra?e"), ponesto che ?a locusion "Zermània Orienta?e" ?a dezignava ?e rejon de ?a Prùsia Orienta?e, de ?a Pomerània e de ?a Slèzia, aneteste ai stati de ?a Po?ònia e URSS dopo de ?a seconda guera mondia?e. La DDR ?a zera de frecuente nomenada cofà "SBZ" (Sowjetische Besatzungszone, "Zona de ocupasion soviètega").
Co ?a sca?ada al podere de Erich Honecker e ?a cuazi contenporànea e?esion a cance?iero Willy Brandt in Zermània Ovest, ghea tacà un perìodo de novo-visinamento intrà ?e do Germànie (Ostpolitik) co ?a creasion de raprezentanse diplomàteghe permanenti e co vìzite ufisa?i de cai de Stato e primi ministri, intrà i cua?i che?a del presidente del Consejo Italian Bettino Craxi. L'Ostpolitik ?a zera stada continuada co manco pezo dal so sostituto Helmut Schmidt e ?a zera stada metesta da parte col rivo al podere del conservator Helmut Kohl.
Dopo de ?a vertura de ?e frontiere intrà Ungaria e Austria (l'11 de setenbre del 1989) e de ?a sucesiva cascada del Muro de Berlin sevitada da ?e e?esion libare e democràteghe,[2] ?a ze sta reunifegada a ?a Zermània Ovest el 3 de otobre del 1990 inte l'atua?e Zermània.
De fati, dal 9 de novenbre del 1989 el Muro de Berlin, trato-sù in pie dal goerno comunista inte el 1961 par evitar che ghe podese èsar movimenti de masa verso ?a parte Ovest dei so sitadini in serca de mejo condision de vita, el podea par ?a prima volta èsar traversà sensa perìcu?i.
Ordenamento pu?ìtego
[canbia | canbia el còdaxe]L'ordenamento de ?a Zermània Est el zera in parte similàbi?e a che?o de che?i altri Stati socia?isti, ma caraterizà da signifegative spesìfisità determinae dal contesto todesco e da ?a magnera inte ?a cua?a el Stato el gaveva avesto orìzene.[3]
La pozision domenante inte el sistema pu?ìtego el zera fidà a ?a Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED, Partio de Unità Socia?ista de Zermània), formà da ?a fuzion forsada dei comunisti de ?a KPD coi socia?isti de ?a SPD, col fin de ?a costitusion de na società sensa clase. Sto partit parò, al contrario de come che costumava inte i altri rezimi comunisti, no el se vedeva atribuio da ?a Costitusion el ro?o de partio guida. E?o no el zera l'ùgno?o partio consentio. La SED ?a zera de fati fiancà da altri cuatro partii: i democràtego-cristiani de l'Union Cristian-Democràtega, i agrari del Partito Democràtego Rura?e, i libaraldemocràteghi del Partito Libaral-Democràtego de Zermània e i nasionaldemocràteghi del Partito Nasional-Democràtego.
El ro?o de sti cuatro partii el zera che?o de ingrupare ?e clase picenin-borgheze e contadine da torno del projeto pu?ìtego opararo de ?a SED. Un deputà de ?a CDU el ghea gavesto, par ezénpio, par pì de sete ani ?a presidensa del Parlamento; un funsionàrio del partio el ghea presiedesto par ani el Tribuna?e Superiore. Muciai inte el Fronte Nasiona?e, i sìncue partii i contro?ava ogni parte de ?a vita pu?ìtega, econòmega e socia?e, sentra?e e loca?e, del Paeze.
La Costitusion, aprovada el 30 de majo del 1949 e entrada in vigore el 7 de otobre de l'isteso ano, ?a istituiva un Parlamento co bicamera?ismo inperfeto dividesto intrà ?a Volkskammer (Càmara del Pòpo?o), fata de 400 menbri e?ezesti ogni 4 ani, a ?a cua?a ghe spetava el podere lejislativo, e ?a L?nderkammer (Càmara dei L?nder), che ?a ga funsion consultiva e de veto inte ?e cuestion revardanti i Land. Sei ani dopo ?a trasformasion dei Land in Bezirk (1952), distreti provincia?i sojeti a un racuanto pì streto contro?o da parte del podere sentra?e, ?a L?nderkammer ?a zera stada abo?ia e el Parlamento el zera divegnesto monocamara?e.
Le e?esion par ?a Volkskammer ?e vegneva fate bazàndose so na Lista ùgno?a fata dal Congreso del Fronte Nasiona?e. La sudivision de ?e càreghe parlamentari ?a zera prefisada, so ?a baze de na concesion drip ?a cua?a i deputai no i raprezentava el òopo?o, cofà che inte ?a tradision osidenta?e, parché dotai de un mandà pu?ìtego esprimesto dai sitadini e?ezitori, ma parché respecianti socialmente el pezo numèrego dei ceti conponenti l'e?etorà.[4] Al SED i zera donca insegnai de ufiso el 25% de ?e càreghe parlamentari, a che?i altri cuatro partii el 10,4% cadauno, ai sindacai (FDGB) el 13,4%, l'8% sia a l'organizasion zovani?e de ?a Lìbara Zoventù Todesca (FDJ) sia a l'Asociasion Democràtega de ?e Done (DFD), mentre i restanti incarghi i zera par l'Union de ?e Asociasion Cultura?i, ciapando drento artisti, siensiai e profesuri universitari.
I poderi del cao del Stato i ghe spetava al Staatsrat, el Consejo de Stato, òrgano de diresion pu?ìtega conponesto da 24 menbri dal cua?o ghe dipendeva el Consejo dei ministri e el Consejo Nasiona?e de Difeza. La funsion ezèmona del SED ?a se manifestava inte un Derito de Diretiva, prategamente vinco?ante, del Politbüro del partio verso el Staatsrat e sora-tuto inte el costumar de l'unifegasion dei incarghi de Segretàrio Zenera?e del SED, de Presidente del Staatsrat e de Presidente del Consejo de Difeza inte ?a istesa persona, che in situasion d'emerzensa el podeva intrà l'altro emanar provediminti e leji sensa l'autorizasion parlamentare.
Zeografia antròpega
[canbia | canbia el còdaxe]Sudivizion aministrative
[canbia | canbia el còdaxe]Aministrativamente ?a Zermània Est ?a zera dividesta, dal 1952 al 1990, in 14 distreti (Bezirke): La capita?e ?a zera Berlin Est.
Da nord a sud i distreti i zera:
| Mapa | Distreto | Superfície in km2 | Abitanti ante-1989 | Densità ab./km2 | Matrìcu?a | Divizion aministrativa | Munisipi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg)
|
Rostock | 7.075 | 916.500 | 130 | A | 10 distreti rura?i, 4 distreti urbani | 360 |
.svg)
|
Nou Brandenburg | 10.948 | 620.500 | 57 | C | 14 distreti rura?i, 1 distreto urban | 492 |
.svg)
|
Schwerin | 8.672 | 595.200 | 69 | B | 10 distreti rura?i, 1 distreto urban | 389 |
.svg)
|
Potsdam | 12.568 | 1.123.800 | 89 | D, P | 15 distreti rura?i, 2 distreti urbani | 755 |
.svg)
|
Frankfurt del óder | 7.186 | 713.800 | 99 | E | 9 distreti rura?i, 3 distreti urbani | 438 |
.svg)
|
Magdeburg | 11.526 | 1.249.500 | 108 | H, M | 19 distreti rura?i, 1 distreto urban | 655 |
.svg)
|
Cottbus | 8.262 | 884.700 | 107 | Z | 14 distreti rura?i, 1 distreto urban | 574 |
.svg)
|
Trobi | 8.771 | 1.776.500 | 203 | K, V | 20 distreti rura?i, 3 distreti urbani | 684 |
.svg)
|
Leipzig | 4.966 | 1.360.900 | 274 | S, U | 12 distreti rura?i, 1 distreto urban | 422 |
.svg)
|
érfurt | 7.349 | 1.240.400 | 169 | L, F | 13 distreti rura?i, 2 distreti urbani | 719 |
.svg)
|
Dresden | 6.738 | 1.757.400 | 261 | R, Y | 15 distreti rura?i, 2 distreti urbani | 594 |
.svg)
|
Karl-Marx-Stadt / Chemnitz | 6.009 | 1.859.500 | 309 | T, X | 21 distreti rura?i, 3 distreti urbani | 601 |
.svg)
|
Gera | 4.004 | 742.000 | 185 | N | 11 distreti rura?i, 2 distreti urbani | 528 |
.svg)
|
Suhl | 3.856 | 549.400 | 142 | O | 8 distreti rura?i, 1 distreto urban | 358 |
.svg)
|
Berlin[5] | 403 | 1.279.200 | 3174 | I | (11 distreti aministrativi) | 1 |
| RDA | 108.333 | 16.669.300 | 154 | – | 191 distreti rura?i, 27 distreti urbani(+ Berlin Est) |
7570 |
Forse armae e de polisia
[canbia | canbia el còdaxe]Le forse armae de ?a RDT ?e ghea el nome de Nationale Volksarmee, che?e de polisia Volkspolizei. Dopo ghe zera anca ?a Staze, ?a polisia pu?ìtega segreta e ?a ajensia de spiociajo e controspiociajo.
Società
[canbia | canbia el còdaxe]Popo?asion
[canbia | canbia el còdaxe]La popolasion todesco-orientale ?a zera netamente inferiore a che?a de ?a Zermània Ovest, data anca ?a so menor estension (sirca i 2/5).El 72% dei abitanti i vivea in sentri co pì de 2 000 abitanti (el 21% in sentri co pì 100 000 abitanti).
Le prinsipali sità, oltre che Berlin Est (1 088 000 abitanti inte el 1990), i zera Lìpsia (581 000 abitanti inte el 1990), Dresda (504 000 abitanti inte el 1990), Halle, Erfurt, Jena, Rostock e Karl-Marx-Stadt (Chemnitz).
?éngue
[canbia | canbia el còdaxe]La ?éngua ufisa?e ?a zera el tedesco. In pì ghe zera na menoransa soraba.
Televizion e ràdio
[canbia | canbia el còdaxe]La te?evizion e ?a ràdio de ?a RDT ?e zera contro?ae dal Stato. Rundfunk der DDR (Radiodifuzion de ?a DDR) ?a ze stada l'òrgano ufisa?e de radiodifuzion dal 1952 fin a ?a reunifegasion todesca. La strutura ?a gaveva sede arente de Funkhaus Nalepastra?e a Berlin Est. Deutscher Fernsehfunk (DFF), partindo dal 1972-1990 conosesta cofà che Fernsehen der DDR o DDR-FS, ?a ze stada l'emitente te?eviziva de Stato dal 1952.
Gran parte de ?a DDR (ad ecesion de Dresda, l'ìzo?a de Rügen e ?a foze de l'Oder) ?a podea védar ?e TV pùbleghe de l'Ovest ARD e ZDF.
La DT64 ?a ze sta na ràdio enblema de ?a cultura dei zovani de l’ex-Zermània Est, nasesta inte el 1964.
La caza discogràfega de Stato, l'ùgno?a par-altro parché i LP e ?e casete foreste no ?e podea vegner inportae, ?a zera ?a Amiga, contro?ada diretamente da ?a Rundfunk der DDR. Oltre a ?a produsion discogràfega interna, soratuto mùziga clàsega e mùzica pop cantada solché n ?éngua todesca, l'Amiga ?a stanpava anca dischi de artisti e conplesi èsteri tanto conosesti, senpre su licensa, cofà che par ezénpio The Beatles, Pink Floyd, ABBA e Amanda Lear.
L'Amiga ?a ghe ze oncora uncó ma ?a ze stada privatizada inte el 1992, ?a fa parte del grupo discogràfego BMG (Bertelsmann Music Group) che el ga reproponesto inte i ùltemi ani cuazi tuti i album muzicali de ?a DDR in forma CD.
El problema de l'espàtrio
[canbia | canbia el còdaxe]Za pochi ani dopo l'instaurasion del rezime, ?a Zermània Est ?a ze sta interesada da un notévo?o fluso migratòrio verso ?a Zermània Ovest. Inte el 1961, par sta motivasion, el SED, el ga sarà ?e frontiere co ?a RFT e procedesto a l'edìfegasion del muro de Berlin, par far-sì che no ghe fuse l'emigrasion verso ?a parte osidentale de ?a sità. L'art. 10 de ?a Costitusion, che el garantia el derito de espàtrio, el zera sta abrogà, mentre l'espàtrio el ze sta ribatezà "fuga da ?a Repùblega" e inserio cofà nova fatispece de reato inte el còdaze pena?e, inte ?a stesa sesion che ?a tratava dei deliti contro el Stato. Le guàrdie de frontiera, (Grenztruppen der DDR), ?e ghea l'órdene de inprezonar chi, no autorizà, el tentase de pasar a òvest.
Formalmente l'espàtrio no el zera vietà in magnera aso?uta. L'inpedimento el revardava solché i confini terestri co ?a Zermània Ovest e che?i maritemi inte el mar Bàltego co Danemarca e Svèsia. Se podeva invese espatriar verso i stati del Pato de Varsàvia, anca parché el divieto de espàtrio verso i sttai ocidentali el zera sta adotà da cadauno dei paezi socia?isti. I pensionai i podeva espatriar par vìvar inte l'Ovest ?e vacanse o catar i parenti. Chi che vo?ea el dasar el Stato par trasferirse fora el ghea da sorpasar racuanti ostacu?amenti: coreva de fati far dimanda al Ministero dei Esteri, el cua?o difisilmente i ?a aprovava. Par de pì chi che dimandava l'espàtrio el ris-ciava di èsar metesto inte ?e liste de sospetai de ?a po?isia segreta, ?a Stazi (Staatsicherheit). Dimandarlo pì volte, inte el cazo de mancada resposta o dopo de un refudajo, podea èsar ocazion de inprezonamento.
La serada dei confini ?a zera durada fin al 1989. Inte el scumìsio gnente fea pensar a l'abrogasion del divieto de espàtrio: no-ostante ?a glasnost' aviada dal presidente soviètego Michail Gorba??v, el presidente todesco-orientale Erich Honnecker el ghea declarà che el muro el garia dividesto Berlin par altri 100 ani, mantegnendo saldamente el rezime so pozision tota?itàrie. Ma al contenpo l'Ungaria ?a ghea decidesto de vèrzare ?e frontiere co l'Austria: sto avegnimento el permetea ai sitadini de ?a RDT ei poder rivare a Ovest, pasando par Cecoslovàchia, Ungaria e Austria. Ze sta cusita che ?a DDR ?a ze stada costrinzesta a abrogar el divieto di espàtrio e el dasar interar, el 9 de novenbre del 1989, el muro.
Economia
[canbia | canbia el còdaxe]
Inte ?a RDT el contro?o del rezime su l'economia el ze sta forse el pì forte intrà tuti i altri Paezi del Pato de Varsàvia. Davanti a un Paeze devastà da ?a seconda guera mondia?e, el SED el zera sta bon fin da ?a fin dei ani cuaranta de crear un sistema econòmego racuanto industria?izà e conpetitivo. Na agricultura autosufisente, na svilupada indùstria chìmega e siderùrzega inte un teritòrio pien de lignite e de potàsio, un sistema strada?e e feroviàrio, par cuanto limità in aso?uto, senpre pì grando de che?o dei Paezi frade?i, i ghea fato de ?a RDT inte i primi ani sesanta el ponto de forsa industria?izà del mondo comunista e el pì vansà inte el pian econòmego.
El derito al lavoro el zera sancio par leje. Par rivar a sto fin el zera el Stato a crear posti de lavoro. ?a majorparte parte de ?e persone ?e lavorava in na azienda stata?e o in consorsi. I stipendi no i zera conpagni par tuti, ma ?e diferense ?e zera poche. Un comeso el ciapava 600-800 marchi al meze, un inzegnero el rivava màsimo a 1200 marchi. Racuanti artezani i ciapava pì de ?a zente co un tìtulo de stùdio.
El sistema scolàstego (cofà che?o sanitàrio) el zera agràtis par tuta ?a popo?asion: sta situasion ?a conportea che tuti i puteli i ghea ?a pusibilità de ndar inte l'àzi?o nido. Le mari ?e ghea el derito a ciapar na sovension econòmega par ?a maternità inte el perìodo intrà ?e sie setimane prima e sie setimane dopo de ?a cronpa del pute?o. I apartamenti i gaveva afiti de bon costo, ma sora-tuto no i ghea crésite par dezeni. Un apartamento de cuatro càmare el costava 94,80 marchi, includesto el costo del scaldamento. Inte ?a mèdia un metro cuadrà al meze el costava 1 marco. Ghe zera racuante scomodità parò, cofà che el fato che ?a cualità de costrusion ?a fuse basa e ?a manutension scadente. Difarente ?a zera ?a situasion par i condomigni reservai a ?e famiie de ?e alte figure pu?ìteghe. L'insegnasion dei apartamenti el vegneva fato da parte de l'aministrasion comuna?e so baze de ?a situasion familiare. I studenti no i se ciapava cuazi mai un apartamento ma i viveva in alojaminti comuni. Col maridauro na còpia ?a gaveva el derito de ver un apartamento, pì picenin inte i primi tenpi, pì granda sucesivamente.
El live?o di benstar de ?a popolasion ?a zera tuta-via de gran longa inferior a che?o de ?a arente Repùblega Federa?e Todesca e forse el ze stato sto confronto coi "parenti" de l'Ovest a far-sì che ?a dirizensa orienta?e ?a rinforsase el panorama econòmego.
Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ Declarà da: tratà fondamenta?e.
- ↑ E?esion parlamentari in Zermània Est del 1990
- ↑ "El Grande Atlante", editora Riso?i, Mi?an 1980. Da l'òpara el ze trada gran parte de ?e informasion contegneste inte ?a sesion.
- ↑ Inte ?a "teoria zenera?e del derito", ?a "raprezentansa" de un sojeto "capase" el po?e sostegnerse solché so ?a baze de un mandà libaramente conferio dal raprezentà. Cfr. PERASSI, Introdusion a ?e siense zurìdeghe, Pàdoa, 1967.
- ↑ Inte el scumìsio Berlin no el zera un distreto, ma dal 1961 el ze sta ecuiparà a un distreto.
Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Zermània Est
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]- (IT, DE, FR) Repùblega Democràtega Todescahls-dhs-dss.ch, Disionàrio stòrego de ?a Svìsara.
- (EN) East GermanyEn?iclopedia Britannica, Encyclop?dia Britannica, Inc.
- (EN) Repùblega Democràtega TodescaThe Encyclopedia of Science Fiction.
| Contro?o de autorità | VIAF (EN) 125035363 · ISNI (EN) 0000 0001 2242 8348 · LCCN (EN) n80125938 · GND (DE) 4011890-3 · BNF (FR) cb11862204b (data) · BNE (ES) XX451348 (data) · BAV ADV11460356 · NDL (EN, JA) 00561600 · WorldCat Identities (EN) n80-125938 |
|---|